Het lijkt erop dat veel activisten vroeg of laat tot de vraag komen: hoe nu verder? Na jaren van activisme en pogingen om het kapitalisme omver te werpen, om te vechten tegen neonazi's, om te strijden voor vrije ruimten en tegelijkertijd op het bestaansminimum mee te sjokken, is een deel van hen opgebrand, gedesillusioneerd of trekt zich volledig terug in de privésfeer, waardoor veel ervaringen, vaardigheden, ideeën en kracht van de beweging verloren gaan.
De schrijfster Rehzi Malzahn probeert in het boek "dabei geblieben" ("erbij gebleven") deze en andere vragen te doorgronden aan de hand van 25 interviews met oudere activisten. Mirko, een geïnterviewde, zegt: "De vraag is: wat kun je als revolutionair in het leven bereiken? En ik zou zeggen dat je links kunt blijven en dat je een geleefde tegenstelling kunt zijn. Je kunt je best doen om de omstandigheden te veranderen."
Het doel van de auteur is na te gaan hoe oudere activisten hun energie en wil tot sociale verandering hebben weten te behouden van de levensfase van jeugdige rebellie tot 'levenslang' activisme. Tegelijkertijd is Rehzi Malzahn erin geslaagd een kleine getuigenis van de Duitse bewegingsgeschiedenis te creëren, aangezien veel van de geïnterviewden uit zeer verschillende delen van de beweging komen en actief zijn.
Wat mij persoonlijk aanspreekt in het boek is dat het geen pasklare oplossing biedt, maar dat de vele verschillende ervaringen uitnodigen tot nadere reflectie op de eigen ervaringen en dat er stof tot nadenken wordt gegeven die je misschien kan helpen een eigen oplossing voor deze vragen te vinden. Toch wordt er niet aan voorbijgegaan dat het belangrijk is dat we nog meer solidariteitsnetwerken creëren om elkaar te steunen en elkaar bij te staan in de dagelijkse strijd. Voorbeelden hiervan zijn communes of andere woonprojecten, gedeelde economieën, sociale verbanden, enz.
Een belangrijke plaats in het boek wordt ingenomen door 'de' scene, waarmee veel van de oudere activisten zich niet meer kunnen identificeren door over-identificatie via kledingvoorschriften e.d. en waarin veel slechte ervaringen zijn opgedaan, bijvoorbeeld door onsolidair gedrag of zogenaamde macho-schap. De voortdurende aanduiding van "de" scene is enigszins twijfelachtig, want naar mijn mening bestaat er niet zoiets als "de" scene. Er is een antikapitalistische beweging die veel te divers en kleurrijk is om over 'de' scene te spreken.
Rehzi Malzahn: „dabei geblieben“; Unrast Verlag, Münster, 2015; 250 Seiten, 16 €; ISBN 978-3-89771-576-9